Ποια δηλαδή είναι η φύτρα και ρίζα, η γεννήτρα να πούμε, του θρησκευτικού αυτού συναισθήματος και φαινομένου, που με μία λέξη το λέμε Θρησκεία; Αυτή είναι μια φυσική ερώτηση, που μπορεί να γεννηθεί σε κάθε άνθρωπο. Η απάντηση τώρα στην ερώτηση αυτή είναι τούτη: Το θρησκευτικό συναίσθημα και φαινόμενο είναι έμφυτο στον άνθρωπο. Και έμφυτο θα πει φυτεμένο μέσα στην ψυχή του από άλλο ανώτερο και αιώνιο παράγοντα. Του είναι δηλαδή φυσικό, βαθιά ριζωμένο μέσα του και ανεξάλειπτο. Κανείς δεν μπορεί να το ξεριζώσει και να το εξαλείψει και έτσι να ξεθρησκέψει τον άνθρωπο. Λέγοντας αυτά τονίζουμε τούτο, ότι άμα άνθρωπος άμα θρησκεία. Το οποίο θα πει, πως μόλις παρουσιάστηκε στη γη ο άνθρωπος, αμέσως παρουσίασε και την θρησκευτικότητά του. Η πρώτη στροφή του στο Θεό, η πρώτη αναζήτησή του ο Θεός. Η πρώτη πράξη και εκδήλωσή του ήταν θρησκευτική. Ευθύς αμέσως αναζήτησε το Θεό, για να ικανοποιήσει τους πόθους του και να επαναπαυθεί σε αυτόν. Γι’ αυτό μπορούμε και πρέπει να πούμε, πως είναι θεοφύτευτο το θρησκευτικό συναίσθημα στον άνθρωπο. Ο Θεός δημιουργώντας τον άνθρωπο του φύτευσε και το αίσθημα αυτό και έδωσε στο συναίσθημα τούτο την πιο ισχυρή ορμή και δυνατή τάση, ώστε να παρουσιάζεται ο άνθρωπος στη ζωή του πέρα ως πέρα και με όλες τις εκδηλώσεις της ζωής του θρησκευτικός. Και για να το καταλάβουμε τούτο καλύτερα λέμε· το να υπάρχει και κυριαρχεί στην ψυχή του ανθρώπου η ιδέα, η σκέψη και το όνομα Θεός, το να εκδηλώνει την ιδέα του αυτή με προσευχή, με λατρεία, με προσφορές στο Θεό, με τάματα σ’ αυτόν και θυσίες γι’ αυτόν, με υπακοή και πειθαρχία σ’ αυτό που πιστεύει πως είναι θέλημά του, με πολλές ιερές θρησκευτικές πράξεις, αυτά, όλα αυτά δείχνουν και μαρτυρούν, πως εκ φύσεως ο άνθρωπος είναι θρησκευτικός, πως είναι πλασμένος να έχει θρησκεία και χωρίς αυτή να μην μπορεί να ζήσει, όπως πρέπει τη ζωή του. Για την έμφυτη αυτή θρησκευτικότητα του ανθρώπου ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος λέγει· «Τήν περί αὐτοῦ γνῶσιν ἐξ ἀρχῆς τοῖς ἀνθρώποις ἐνέδωκεν ὁ Θεός». Δηλαδή· από τότε που έπλασε ο Θεός τον άνθρωπο, έβαλε μέσα του τον πόθο και την τάση να τον γνωρίσει και να συνδεθεί μαζί του. Πολύ σωστά, λοιπόν, ο άνθρωπος είναι και λέγεται «θρησκευτικό ον» και «ουράνιο φυτό».
_________________
_________________
