Ακούμε πολλές φορές το σύνθημα· «Πίσω, προς τους Πατέρας της Εκκλησίας», δηλαδή να γυρίσουμε τάχα στην εποχή των αρχαίων Πατέρων. Αλλά είναι αλήθεια πως όλα τα συνθήματα πάντα παραπλανούν, αν και μπορεί κάποτε να εκφράζουν μια αλήθεια και να προβάλλουν κάποιο αίτημα. Το πνευματικό λοιπόν αίτημα του συνθήματος «Πίσω, προς τους Πατέρας» δεν είναι ούτε στην εποχή των αρχαίων Πατέρων να γυρίσουμε ούτε ό,τι είπαν εκείνοι κι ό,τι έκαμαν το ίδιο κι εμείς να επαναλαμβάνουμε. Πρώτα, γιατί η εποχή των Πατέρων είναι πάντα παρούσα, επειδή οι Πατέρες της Εκκλησίας δεν υπήρξαν μια φορά, αλλ' είναι πάντα. Όταν λέμε πως η Εκκλησία είναι Εκκλησία Πατέρων, την εννοούμε και πρώτα και τώρα και πάντα, και στο παρελθόν και στο παρόν και στο μέλλον. Αλλ' ούτε το «Πίσω, προς τους Πατέρας» θα πη να πάμε παληά, για να βρούμε την ορθή πίστη, γιατί η Ορθόδοξη Εκκλησία κατέχει την πίστη των Αποστόλων μέσα στην Πατερική παράδοση. Το «Πίσω, προς τους Πατέρας» θα πη να ξαναβρούμε το φρόνημα των αρχαίων Πατέρων, να προσέξουμε στον τρόπο που σκέπτονται, ότι πρώτα ζουν την πίστη κι ύστερα θεολογούν για να την κάμουν γνώση, ότι η θεολογική τους σοφία στηρίζεται στην πράξη και την πείρα της αγιωσύνης. Η εποχή μας έχει ανατρέψει αυτήν την σειρά και την τάξη· στον καιρό μας, καθώς λέγει κάπου ο Μέγας Βασίλειος, δεν θεολογούμε, αλλά τεχνολογούμε. Το φρόνημα των Πατέρων είναι φρόνημα εκκλησιαστικό, η συνείδησή τους είναι συνείδηση ιερατική, ο βίος τους είναι βίος ασκητικός, το ήθος τους είναι ήθος πνευματικών και ωλοκληρωμένων ανθρώπων. Αυτά είναι που μας λείπουν κι αυτά ζητάει από την Εκκλησία ο σύγχρονος κόσμος, κι όχι απλώς να ξέρουμε σαν καλοί φιλόλογοι και γραμματολόγοι τα γραπτά που μας αφήκαν οι Πατέρες. Αυτά τα γραπτά, αυτά τα κείμενα έχουν τωόντι αξία κι είναι πολύτιμοι θησαυροί, όχι για να τα αντιγράψουμε και να τα λέμε τα ίδια, μά για να τα μελετάμε και να ανακαλύπτουμε σ' αυτά όσα είπαμε παραπάνω, το ρωμαλέο εκκλησιαστικό φρόνημα, την ιερατική συνείδηση, την ασκητικότητα και το ήθος των αρχαίων Πατέρων.
_________________
_________________
