Εθισμός στον τζόγο: Πώς αναγνωρίζουμε έναν παθολογικό παίκτη;

Τι αισθάνεται ο εξαρτημένος

Ο παίκτης καταλαμβάνεται από υπνωτική έκσταση και συνειδητοποιεί ότι βρήκε τρόπο να ξεχάσει τα προβλήματά του. Αν... μπορούσαμε να μπούμε στο κεφάλι του ανθρώπου που παίζει, χωρίς να μπορεί να σταματήσει, κάποιο τυχερό παιχνίδι, τι θα βλέπαμε άραγε;

Γράφει για το boro.gr η Δρ Λίζα Βάρβογλη, η Δρ Λίζα Βάρβογλη, Ph.D. Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια, Νευροψυχολόγος .

Ο παθολογικός παίκτης ενθουσιάζεται με τον κουλοχέρη και τα «φρουτάκια»: είναι συναρπαστικό, ευχάριστο, γρήγορο, δεν σου μουρμουρίζει, δεν διαμαρτύρεται, χρειάζεται την προσήλωσή του. Ο παίκτης πρέπει να προσέχει τα αποτελέσματα κάθε προσπάθειάς του και να συνεχίσει να πατά το κουμπί ή να τραβά τον λεβιέ. Δεν έχει χρόνο να σκεφθεί τα προβλήματά του. Υστερα από λίγη ώρα στο μηχάνημα παρατηρείται ένα είδος υπνωτικής έκστασης. Συνειδητοποιεί ότι βρήκε έναν τρόπο να ξεχάσει εντελώς τα προβλήματά του και αισθάνεται άνετα, χαρούμενος και χωρίς σκοτούρες.

Στις επισκέψεις του στο καζίνο που πυκνώνουν δεν συνοδεύεται από φίλους. Ούτε τηλεφωνήματα ούτε φόρτος εργασίας ούτε απαιτήσεις, απλώς ελευθερία. Τον ξέρουν όλοι με το μικρό του, του κάνουν υποκλίσεις, νιώθει σαν στο σπίτι του και καλύτερα. Αποκτά το αγαπημένο του «μηχάνημα», υπάρχει πρώτο και δεύτερο αναπληρωματικό. Το αποκαλεί το μηχάνημά «του». Αν κάποιος άλλος παίζει στο μηχάνημά «του», θυμώνει. Αν κάποιος άλλος κερδίσει στο μηχάνημά «του», το θεωρεί απιστία. Η ερωτική αυτή σχέση είναι έντονη και απολύτως αληθινή.

Ο εξαρτημένος παίκτης αρχίζει να σχεδιάζει την επόμενη επίσκεψή του στο καζίνο, πόσα θα ξοδέψει και πόσα θα κερδίσει και ορκίζεται ότι θα φύγει την «κατάλληλη στιγμή». Μόνο που αυτή δεν έρχεται ποτέ γιατί υπερισχύει ο υπνωτισμός που ασκεί το μηχάνημα. Οι υπόλοιπες ανάγκες πείνας, δίψας, τουαλέτας μπαίνουν στο περιθώριο και σηκώνεται μόνο για χρηματικές ανάγκες αφήνοντας το μηχάνημά «του» στην επίβλεψη ενός άλλου παίκτη ή υπαλλήλου.

Ακόμη και αν κερδίσει μένει συνεχίζοντας το παιχνίδι ώσπου να μην έχει πια άλλα χρήματα. Σε αυτό το σημείο κέρδος σημαίνει ότι μπορεί να παίξει λίγο ακόμη. Τα χρήματα χάνουν την απόλυτη σημασία τους, είναι σαν τα λεφτά της «μονόπολης» και δεν συνδέονται με την πραγματικότητα. Και όταν εγκαταλείψει το καζίνο επειδή ξέμεινε από λεφτά, μπορεί να προσεύχεται «κάνε με να μην ξαναπαίξω ποτέ» ή να καταριέται επειδή έπαιξε, να γρονθοκοπά το τιμόνι ή να ουρλιάζει ή να κλαίει στον δρόμο για το σπίτι και να του περνάνε ακραίες σκέψεις από το μυαλό, όπως το να καρφωθεί σε ένα δέντρο ή στο απέναντι αυτοκίνητο, που όμως συνήθως δεν τις πραγματοποιεί γιατί σκέφτεται ότι δεν θέλει να βλάψει τον συνάνθρωπό του. Θα κατηγορήσει το καζίνο για τα προβλήματά του, θα ορκιστεί να μην ξαναπάει ή ότι θα πάει για μια τελευταία φορά, αλλά για να ξεφύγει από την πραγματικότητα των προβλημάτων του θα επιστρέψει δριμύτερος. Και ο φαύλος κύκλος θα συνεχιστεί ώσπου να καταρρεύσει ο κόσμος του.

* Ζουμ στον... εγκέφαλο και στην προσωπικότητα

Το προφίλ του εγκεφάλου του παθολογικού παίκτη διαφέρει από αυτό των υπόλοιπων ατόμων. Το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα παθιασμένων τζογαδόρων δείχνει ότι ο εγκέφαλός τους λειτουργεί σαν να έχουν διάσπαση της προσοχής, αφού έχουν ιδιαίτερη δυσκολία σε τεστ προσοχής που απαιτούν ταυτόχρονη συγκέντρωση σε πολλά ερεθίσματα και ικανότητα γρήγορης και σωστής μετατόπισης της προσοχής. Αλλά και η συμπεριφορά του τζογαδόρου θυμίζει σε πολλά αυτή ενός παιδιού με διάσπαση της προσοχής: δεν ακούει όταν του απευθύνουν τον λόγο, ξεχνά καθημερινά πράγματα, δεν μπορεί να μείνει καθιστός για πολλή ώρα, δυσκολεύεται να περιμένει τη σειρά του, είναι παρορμητικός.

Η προσωπικότητα του παθολογικού παίκτη ενέχει τον απόηχο των παιδικών συναισθημάτων παντοδυναμίας, το ένστικτο της επιθετικότητας και μια παρόρμηση για αναζήτηση έντονων συγκινησιακών εμπειριών. Τα στοιχεία αυτά δεν βρίσκονται σε μια φυσιολογική ισορροπία μεταξύ τους δημιουργώντας ψυχολογική ένταση. Σύμφωνα με τη γενική θεωρία των εξαρτήσεων του Jacobs, υπάρχουν δύο θεμελιώδεις αλληλεπιδρώντες παράγοντες που δημιουργούν δυσφορία στο άτομο που στη συνέχεια χρησιμοποιεί τον τζόγο ως γιατροσόφι.

Ο ένας παράγοντας είναι ένα μονοδιάστατο επίπεδο κατάστασης ηρεμίας (άτομο με υπερδιέγερση ή υποδιέγερση) και ο άλλος είναι ένα ψυχολογικό πρόβλημα, όπως απόρριψη, ανασφάλεια, έλλειψη αυτοπεποίθησης, που δημιουργεί ψυχολογικό πόνο. Για να ξεφύγει από τη δυσφορία το άτομο χρησιμοποιεί τον τζόγο και φθάνει σε ένα στάδιο ψυχολογικής αποσύνδεσης ώστε να μη νιώθει πια πόνο. Και βέβαια η αρνητική διάθεση, η κατάθλιψη, ο θυμός και το στρες εντείνουν την αυξημένη επιμονή στον τζόγο παρά τις οικονομικές και άλλες απώλειες.

Κυρ	Δευ	Τρι	Τετ	Πεμ	Παρ	Σαβ
					1	2
3	4	5	6	7	8	9
10	11	12	13	14	15	16
17	18	19	20	21	22	23
24	25	26	27	28	29	30